Fire Safety Tips: ఇటీవల కాలంలో తరచుగా జరుగుతున్న బస్సులు, రైళ్లు, ఇళ్లలో సంభవించే అగ్ని ప్రమాదాలు తీవ్ర ఆందోళన కలిగిస్తున్నాయి. ఈ దుర్ఘటనల్లో మంటల వల్ల కాలిపోవడం కంటే, ముందుగా దట్టంగా వ్యాపించే పొగ (Smoke) అధిక ఉష్ణోగ్రత (Heat) కారణంగానే ఎక్కువ మంది మృత్యువాత పడుతున్నారని వైద్య నిపుణులు స్పష్టం చేస్తున్నారు.
నిమ్స్ సీనియర్ పల్మనాలజిస్టు డాక్టర్ పరంజ్యోతి ఈ ప్రమాదాల తీవ్రతను వివరిస్తూ, మంటల వేడి కేవలం రెండు, మూడు నిమిషాల్లోనే 100 డిగ్రీల సెల్సియస్కు చేరుకుంటుందని, మరికొన్ని నిమిషాల్లో అది 600 డిగ్రీల సెల్సియస్ దాటిపోతుందని తెలిపారు. ఒక్క వైపు వేడి ఇంకో వైపు పొగ మధ్య చిక్కుకుంటే ఊపిరితిత్తులు, ఇతర కీలక అవయవాలు దెబ్బతిని బయటపడటం దాదాపు అసాధ్యమని ఆయన హెచ్చరించారు.
విషపూరిత వాయువుల మృత్యు పాశం
అగ్ని ప్రమాదాల్లో విడుదలయ్యే విషపూరిత వాయువులే ప్రాణాలను హరిస్తున్నాయి. బస్సుల్లో కర్టెన్లు, ప్లాస్టిక్ వస్తువులు, టైర్లు, విద్యుత్ తీగలు, బెడ్‌షీట్లు వంటివి దగ్ధమైనప్పుడు భారీగా పొగ వ్యాపిస్తుంది.
- విష వాయువులు: ఈ పొగలో సల్ఫర్ డయాక్సైడ్, నెట్రోజన్ డయాక్సైడ్, కార్బన్ మోనాక్సైడ్ (CO), కార్బన్ డయాక్సైడ్ వంటి విషపూరిత వాయువులు విడుదలవుతాయి.
- ఆక్సిజన్ తగ్గింపు: ఈ వాయువులు బస్సులో ఆక్సిజన్ శాతాన్ని వేగంగా తగ్గించేస్తాయి. ఫలితంగా ఊపిరితిత్తులు విష వాయువులతో నిండిపోయి, మెదడు, గుండె వంటి కీలక భాగాలకు ప్రాణవాయువు (ఆక్సిజన్) సరఫరా ఆగిపోతుంది.
- ప్రాణాపాయం: ఆక్సిజన్ అందకపోతే రక్తంలోని పీహెచ్ (pH) విలువలు పడిపోయి, బాధితులు అపస్మారక స్థితికి చేరుకుంటారు. క్రమంగా ఈ పరిస్థితి ప్రాణాలు కోల్పోవడానికి లేదా మంటలకు ఆహుతి కావడానికి దారితీస్తుంది.
ఇది కూడా చదవండి: Amitabh Bachchan: బిగ్‌ బి అమితాబ్‌ బ్లాగ్‌లో చేసిన వ్యాఖ్యలతో ఫ్యాన్స్‌లో ఆందోళన
అగ్ని ప్రమాదం జరిగినప్పుడు తీసుకోవాల్సిన జాగ్రత్తలు
ప్రమాద సమయంలో వేగంగా స్పందించి, సరైన జాగ్రత్తలు తీసుకుంటే ప్రాణాలను కాపాడుకోవచ్చు.
- శీఘ్ర నిష్క్రమణ: మంటల్లో చిక్కుకున్నప్పుడు వీలైనంత వేగంగా తప్పించుకోవడానికి ప్రయత్నించాలి.
- ద్వారాల అవగాహన: ప్రవేశ ద్వారం, అత్యవసర ద్వారాలు (ఎమర్జెన్సీ ఎగ్జిట్స్), నిష్క్రమణ ద్వారం ఎక్కడ ఉన్నాయో ప్రయాణానికి ముందే తెలుసుకోవాలి.
- అగ్నిమాపక వ్యవస్థ: 2013 పాలెం బస్సు దుర్ఘటన తర్వాత ట్రావెల్ బస్సుల్లో అగ్నిమాపక వ్యవస్థ తప్పనిసరి చేసినప్పటికీ, చాలా బస్సుల్లో ఇది అందుబాటులో లేదు. ఒకవేళ ఆ వ్యవస్థ ఉంటే, వెంటనే స్విచ్ ఆన్ చేయాలి. నీళ్లు చిమ్మడం ద్వారా పొగ, మంటలు తగ్గుతాయి.
- పొగ నుంచి రక్షణ: పొగలు వ్యాపించినప్పుడు చేతి రుమాలు లేదా మాస్కును అడ్డుపెట్టుకొని బయటపడాలి.
- సీటింగ్ ఎంపిక: స్లీపర్ సీట్ల కంటే కూర్చునే సీట్లు కొంత మెరుగైనవి. దీనివల్ల ప్రమాదం జరిగినప్పుడు వెంటనే అప్రమత్తం కావచ్చు.
- ప్రమాదం తర్వాత చికిత్స: ప్రమాదం నుంచి బయటపడినప్పటికీ, శ్వాస తీసుకోవడంలో ఇబ్బంది, ఛాతీ పట్టేసినట్లు ఉండటం, గొంతులో సమస్య ఉంటే వెంటనే వైద్యులను సంప్రదించి చికిత్స తీసుకోవాలి.
ప్రయాణానికి ముందు చూడాల్సిన ముఖ్య అంశాలు
ప్రమాదాలను తగ్గించడానికి ప్రయాణికులు మరియు ట్రావెల్ ఏజెన్సీలు ఈ అంశాలను తప్పక గమనించాలి:
- వాహన తనిఖీ: బస్సు బయలుదేరే ముందు టైర్ల కండీషన్, డీజిల్ ట్యాంకు, స్టీరింగ్, అత్యవసర ద్వారాలు సరిగా తెరుచుకుంటున్నాయో లేదో చూసుకోవాలి.
- డ్రైవర్ పరిస్థితి: డ్రైవర్ల ఆరోగ్య పరిస్థితిని అంచనా వేయాలి. దూర ప్రాంతాల ప్రయాణాల్లో కచ్చితంగా ఇద్దరు డ్రైవర్లు ఉండాలి.
- నిష్క్రమణ పరికరాలు: అత్యవసర ద్వారాలు, వాటిని ఎలా తెరవాలి, అద్దాలను పగులగొట్టడానికి ఎలాంటి పరికరాలు (Hammer/Breaker) ఉన్నాయో తెలుసుకోవాలి.
- అధిక లోడ్: బస్సు డిక్కీలో ఎలక్ట్రికల్ వస్తువులు లేదా ప్రయాణికుల వాహనాలు ఉంచడం వల్ల లోడ్ ఎక్కువై బస్సు అదుపు తప్పి పడిపోయే అవకాశం ఉంది.
- కర్టెన్స్ సమస్య: స్లీపర్ బస్సుల్లో గోప్యత కోసం వాడే కర్టెన్స్ అగ్ని ప్రమాదం సమయంలో త్వరగా అంటుకుని పొగ వ్యాపించడానికి, మరణాల సంఖ్య పెరగడానికి ఆస్కారం ఉంది.