Tahawwur Rana: 2008 ముంబై ఉగ్రవాద దాడిలో ప్రధాన నిందితుడు తహవ్వూర్ హుస్సేన్ రాణాకు అతని దారుణమైన నేరాలకు భారతదేశంలోని న్యాయవ్యవస్థ మరణశిక్ష విధించవచ్చు. దేశంపై యుద్ధం చేయడం, హత్య, ఉగ్రవాదం వంటి తీవ్రమైన ఆరోపణల కింద రాణాను భారతదేశంలో విచారిస్తారు. దీని కోసం, అతనికి మరణశిక్ష విధించవచ్చు, ఎందుకంటే అప్పగింత ప్రక్రియ సమయంలో, భారతదేశం అమెరికా రెండూ మరణశిక్షను స్పష్టంగా తోసిపుచ్చలేదు.
భారతదేశం అమెరికాలో, నేరస్థులకు వేర్వేరు పద్ధతుల్లో మరణశిక్ష విధిస్తారు. అటువంటి పరిస్థితిలో, అప్పగింత ఒప్పందంలోని నిబంధనలు కూడా అడ్డురావు. అయితే, అప్పగింత ప్రక్రియ సమయంలో, మరణశిక్ష విధించకూడదనే షరతు విధించవచ్చు, కానీ రాణా విషయంలో, అమెరికా అలాంటి షరతు విధించలేదు. 2005లో అబూ సలేంను అప్పగించే సమయంలో, అతనికి మరణశిక్ష విధించబోమని భారతదేశం పోర్చుగల్‌కు హామీ ఇచ్చింది.
మరణశిక్షను తోసిపుచ్చలేదు
న్యాయ నిపుణుల అభిప్రాయం ప్రకారం, భారతదేశంలో రాణా నిర్బంధంలో ఉన్నప్పుడు అతనికి పూర్తి భద్రత కల్పిస్తామని భారత ప్రభుత్వం అమెరికాకు హామీ ఇచ్చింది. అతన్ని హింసించరు చట్టం ప్రకారం, సాక్ష్యాలు సాక్షుల ఆధారంగా కోర్టు శిక్షను నిర్ణయిస్తుంది. ఈ కాలంలో, మరణశిక్షను తోసిపుచ్చలేము.
ఏ సెక్షన్ల కింద కేసు నమోదు చేశారు?
జాతీయ దర్యాప్తు సంస్థ (NIA) రాణాపై కేసు నమోదు చేసిన భారత శిక్షాస్మృతి (IPC) సెక్షన్లలో కూడా మరణశిక్ష విధించే నిబంధన ఉంది, కాబట్టి దేశ న్యాయవ్యవస్థ ఖచ్చితంగా అతనికి మరణశిక్ష విధించవచ్చు. రానాపై ఐపీసీ సెక్షన్లు 120B, 121, 121A, 302, 468, 471 కింద కేసు నమోదు చేయబడిందని గుర్తుంచుకోండి. దీనితో పాటు, చట్టవిరుద్ధ కార్యకలాపాల (నివారణ) చట్టం-UAPA ఉగ్రవాద కార్యకలాపాలకు వ్యతిరేకంగా 18 20 సెక్షన్ల కింద కూడా కేసు నమోదు చేయబడింది.
ఇది కూడా చదవండి: Telangana Cabinet: మంత్రివ‌ర్గ విస్త‌ర‌ణ ఎందుకు ఆగింది? అడ్డంకి ఎవ‌రు?
ఈ కేసులో సీనియర్ న్యాయవాది రాకేష్ ద్వివేది, సుప్రీంకోర్టు న్యాయవాది జ్ఞానంత్ సింగ్ అభిషేక్ రాయ్ లు అప్పగింత అనేది న్యాయ ప్రక్రియ అయితే బహిష్కరణ అనేది దౌత్య ప్రక్రియ అని అంటున్నారు. రాణాను బహిష్కరించి ఉంటే, మరణశిక్ష అమలులో దేశంలో స్థాపించబడిన చట్టాలను మాత్రమే పరిగణనలోకి తీసుకుని ఉండేవారు, కానీ అప్పగించే న్యాయ ప్రక్రియ ద్వారా తీసుకురాబడిన రాణా కేసులో, మరణశిక్షకు సంబంధించిన ప్రతి అంశాన్ని పాటించడం తప్పనిసరి.
రెండు దేశాలలో మరణశిక్ష ఉంది
రెండు దేశాల మధ్య ఒప్పందం ఉండాలని అప్పగింత చట్టంలో స్పష్టంగా ఉంది, కానీ ఒక దేశంలో మరణశిక్ష లేదా మరేదైనా శిక్ష నిషేధించబడినా లేదా నిషేధించబడకపోయినా, మరొక దేశం దానిని అప్పగించబడిన నిందితుడికి వర్తించదు. అమెరికా భారతదేశం రెండూ మరణశిక్ష విధించే నిబంధనను కలిగి ఉన్నందున, రానా విషయంలో ఇది జరగలేదు.
రెండవ అంశం నేరస్థులను అప్పగించే సమయంలో మరణశిక్ష విధించకూడదనే షరతుకు వర్తిస్తుంది, కానీ ఇప్పటివరకు మీడియా నుండి వచ్చిన సమాచారం ప్రకారం, అమెరికా లేదా భారతదేశం అలాంటి హామీని అడగలేదు.
ICCPR కూడా వర్తించదు
మూడవ అంశం మరణశిక్షను రద్దు చేయాలనే లక్ష్యంతో ఉన్న అంతర్జాతీయ పౌర రాజకీయ హక్కుల ఒడంబడిక (ICCPR) యొక్క రెండవ ఐచ్ఛిక ప్రోటోకాల్‌కు సంబంధించినది. ఈ ఒప్పందానికి సంబంధించిన రెండవ ఐచ్ఛిక ప్రోటోకాల్‌పై భారతదేశం తప్ప అనేక దేశాలు సంతకం చేశాయి. అటువంటి పరిస్థితిలో, ఇది రానా విషయంలో కూడా వర్తించదు.